Artykuły

Służba BHP u każdego pracodawcy

W każdym zakładzie pracy, w którym zatrudniony jest choćby jeden pracownik, pracodawca musi zapewniać właściwe realizowanie zadań służby bhp. Może to robić poprzez zatrudnionego na etacie pracownika lub w innej formie jeśli zatrudnianie na umowę o pracę jest niecelowe.

Kiedy pracodawca powinien zatrudnić inspektora bhp, a kiedy może skorzystać z firmy zewnętrznej?

Zgodnie z art. 237¹¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy:

1. Pracodawca zatrudniający do 10 pracowników, lub – jeżeli prowadzona przez niego działalność została zakwalifikowana do nie wyższej niż 3 kategorii ryzyka – do 20 pracowników może wykonywać zadania służby BHP pod warunkiem ukończenia szkolenia okresowego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracodawców pełniących obowiązki służby BHP,
2. Pracodawca zatrudniający nie więcej niż 100 pracowników powierza zadania służby BHP:

• pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy, lub, w przypadku braku kompetentnych pracowników
• specjalistom spoza zakładu pracy.

3. Pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników obowiązek tworzy służby BHP, co przez organy kontroli jest rozumiane jako: „zatrudnia etatowego pracownika służby BHP”.

​Kup e-learningowe szkolenie okresowe BHP dla pracodawcy. Dowiesz się jakie masz obowiązki i odpowiedzialność z zakresu bhp. Kliknij tutaj.

Czym powinna zajmować się służba bhp?

Prawdopodobnie wszyscy wiedzą, że obowiązkiem "behapowca" jest szkolenie pracowników.

Każdy nowo przyjęty do pracy pracownik rzeczywiście przechodzi instruktaż wstępny ale jest to tylko jedno z zadań służby bhp. Szczegółowo zadania tej służby są ujęte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Są to przede wszystim działania o charakterze kontrolnym, doradczym, opiniodawczym.

Podstawowe zadania służby bhp to:

• sporządzanie i przedstawianie pracodawcy co najmniej raz w roku okresowych analiz, stanu bezpieczeństwa i higieny pracy zawierających propozycje przedsięwzięć technicznych i organizacyjnych mających na celu zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia pracowników oraz poprawę warunków pracy,
• przeprowadzanie kontroli warunków pracy,
• bieżące informowanie pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach zawodowych, wraz z wnioskami zmierzającymi do usuwania tych zagrożeń,
• opiniowanie szczegółowych instrukcji dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy na poszczególnych stanowiskach pracy,
• udział w dokonywaniu oceny ryzyka zawodowego, które wiąże się z wykonywaną pracą,
• współpraca z właściwymi komórkami organizacyjnymi lub osobami w zakresie organizowania i zapewnienia odpowiedniego poziomu szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zapewnienia właściwej adaptacji zawodowej nowo zatrudnionych pracowników,
• prowadzenie doradztwa w zakresie stosowania przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, 
• udział w przekazywaniu do użytkowania nowo budowanych lub przebudowywanych obiektów budowlanych albo ich części, w których przewiduje się pomieszczenia pracy, urządzeń produkcyjnych oraz innych urządzeń mających wpływ na warunki pracy i bezpieczeństwo pracowników,
• zgłaszanie wniosków dotyczących wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy w stosowanych oraz nowo wprowadzanych procesach produkcyjnych,
• uczestnictwo w pracach zakładowej komisji bezpieczeństwa i higieny pracy, powołanej przez pracodawcę zatrudniającego więcej niż 250 pracowników oraz innych zakładowych komisji zajmujących się problematyką bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym zapobieganiem chorobom zawodowym i wypadkom przy pracy,
• prace w ramach zespołu badającego okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy.

Pracownik służby bhp nie powinien prowadzić szkoleń okresowych bhp w ramach swoich obowiązków. 

Jakie wymagania kwalifikacyjne powinni spełniać pracownicy służby bhp?

Juz od kilku lat, aby wykonywać zadania służby bhp, czyli pracować jako tzw. "behapowiec", konieczne jest posiadanie odpowiedniego wykształcenia. Nie ma już możłiwości wykonywania pracy w charakterze "behapowca" po szkoleniu czy innej formie przygotowania do pracy.  

Szczegółowo wykaz stanowisk, na których mogą być zatrudnieni pracownicy służby BHP oraz minimalne wymagania kwalifikacyjne, jakie powinien spełniać pracownik zatrudniony na danym stanowisku są określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy. W myśl rozporządzenia pracownik służby BHP może być zatrudniony na stanowisku: 

1. inspektora do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy, jeżeli posiada co najmniej zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy, 
2. starszego inspektora do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy, jeżeli posiada co najmniej: 

• zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy i co najmniej trzyletni staż pracy w służbie BHP, lub
• wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, lub
• ukończone studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

3. specjalisty do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy, jeżeli posiada co najmniej:

• wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i co najmniej roczny staż pracy w służbie BHP, lub
• ukończone studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i co najmniej roczny staż pracy w służbie BHP,

4. starszego specjalisty do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy, jeżeli posiada co najmniej: 

• wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i co najmniej trzyletni staż pracy w służbie BHP, lub
• ukończone studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i co najmniej trzyletni staż pracy w służbie BHP,

5. głównego specjalisty do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy, jeżeli posiada co najmniej:

• wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i co najmniej pięcioletni staż pracy w służbie BHP, lub

• ukończone studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i co najmniej pięcioletni staż pracy w służbie BHP.

Pracownik kierujący wieloosobową komórką służby BHP powinien spełniać co najmniej wymagania określone dla stanowiska specjalisty do spraw BHP.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy określa również warunki, jakie muszą spełniać inne osoby wykonujące zadania służby BHP w zakładzie pracy:

1. pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy można powierzyć pełnienie obowiązków służby BHP w przypadku gdy pracownik ten:

• spełnia wymagania określone dla pracownika służby BHP, lub
• był zatrudniony przez okres co najmniej 5 lat na stanowisku inspektora pracy w Państwowej Inspekcji Pracy,

2. specjalista spoza zakładu pracy powinien spełniać co najmniej wymagania kwalifikacyjne określone dla stanowiska specjalisty do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy.

Wypełnienie przez pracownika wymagań określonych w rozporządzeniu dla danego stanowiska nie uprawnia go do posługiwania się nazwą tego stanowiska jako tytułem zawodowym, a jedynie do zatrudnienia na takim stanowisku, pod warunkiem, że pracodawca wymaga takiego a nie niższego stanowiska. Nazwy stanowisk określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy nie mogą być traktowane jako tytuły zawodowe, ponieważ zgodnie z ustawą z dnia 27 lipca 2005 r. prawo o szkolnictwie wyższym tytułami zawodowymi są tytuły licencjata, inżyniera magistra lub tytuły równorzędne, a potwierdzeniem ich uzyskania są dyplomy ukończenia studiów pierwszego lub drugiego stopnia wydawane przez uczelnie wyższe.