Przeciwdziałanie mobbingowi - Kampania informacyjna „Stres w pracy? Nie, dziękuję!”
Za utrzymanie prawidłowej atmosfery w miejscu pracy odpowiedzialny jest pracodawca, który, jak przewiduje prawo, powinien dbać o poprawne relacje interpersonalne i natychmiastowe wyjaśnianie ewentualnych sytuacji problemowych. Na pracodawcy ciąży obowiązek zapobiegania występowaniu mobbingu i uświadamiania pracowników o konsekwencjach wystąpienia zagrożeń psychospołecznych.
Obowiązek pracodawcy
Zgodnie z art. 94 & 1 Kodeksu pracy pracodawca jest zobowiązany do przeciwdziałania zagrożeniom psychospołecznym, poprzez stosowanie profilaktyki antymobbingowej oraz działań następczych, mających zmniejszyć skutki powstałe w wyniku nieetycznego postępowania. Jeśli pracodawca dopuści do wystąpienia mobbingu w przedsiębiorstwie – bez względu czy mobberem będzie on sam, czy jeden z pracowników – ponosi pełną odpowiedzialność prawną, jako osoba odpowiadająca za wszystko, co dzieje się w miejscu pracy. Zgodnie z wyrokiem SN z dnia 3 sierpnia 2011r.: „(…) Obowiązek przeciwdziałania mobbingowi polega na starannym działaniu. Pracodawca powinien w związku z tym przeciwdziałać temu zjawisku w szczególności przez szkolenie pracowników, informowanie o niebezpieczeństwie i konsekwencjach mobbingu, stosowanie procedur, które umożliwią wykrycie i zakończenie tego zjawiska (...)”. Postawa pracodawcy w tym zakresie powinna więc być czynna, zwłaszcza, że zgodnie z wyrokiem SN z dnia 3 sierpnie 2011r. : „(…) Pracodawca, który w postępowaniu mającym za przedmiot odpowiedzialność z tytułu mobbingu wykaże, że podjął realne działania mające na celu przeciwdziałanie mobingowi i oceniając je z obiektywnego punktu widzenia da się potwierdzić ich potencjalną skuteczność , pracodawca może uwolnić się od odpowiedzialności.”
Prawa pracownika
Z kolei osoba dotknięta mobbingiem ma prawo, zgodnie z art. 93 & 3 Kodeksu pracy, domagać się od pracodawcy zadośćuczynienia pieniężnego w związku z pogorszeniem stanu zdrowia w wyniku oddziaływania zagrożeń psychospołecznych. Jeśli w wyniku mobbingu pracownik był zmuszony zrezygnować z pracy, ma prawo domagać się od pracodawcy odszkodowania w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, a w określonych przypadkach nawet wyższego. Jednak pracownik, zgodnie z art.94 & 5 Kodeksu pracy, musi przedłożyć pisemne oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę, zawierające dokładną tego przyczynę, przy czym rozwiązanie umowy może nastąpić w trybie natychmiastowym.
Pracownik ubiegający się o odszkodowanie musi przedłożyć dowody świadczące o tym, że stał się ofiarą mobbingu. Potwierdzeniem tego będą między innymi orzeczenia lekarskie, w tym psychologów i psychiatrów, o uszczerbku na zdrowiu w wyniku oddziaływania zagrożeń psychospołecznych. Z kolei pracodawca ponoszący odpowiedzialność za sytuację w miejscu pracy może wykazać, że wywiązał się ze swoich obowiązków, podejmując działania mające zapobiec mobbingowi skierowanemu przeciw pracownikowi.
Kampania informacyjna „Stres w pracy? Nie, dziękuję!”
Zagrożenia psychospołeczne mogą wystąpić w każdym miejscu pracy, ale najważniejsze jest przeciwdziałanie im i ciągłe kontrolowanie sytuacji. Tego typu postawa propagowana jest w ramach Kampanii informacyjnej „Stres w pracy? Nie, dziękuję!” skierowanej tak do pracodawców, jak i pracowników z sektora publicznego i prywatnego. Jej celem jest promowanie zarządzania stresem i zagrożeniami psychospołecznymi występującymi w środowisku pracy oraz zapobieganie negatywnym skutkom tychże zjawisk. Ponadto kampania ma uświadomić, jak poważne skutki dla pracodawcy, pracowników i gospodarki niesie za sobą mobbing. Oprócz działań typowo promujących, częścią kampanii jest profesjonalne doradztwo dotyczące praktycznych metod i narzędzi stosowanych w tego typu sytuacjach.
Praktyczne szkolenia
Częścią kampanii są profesjonalne szkolenia prowadzone przez psychologów, prawników i trenerów wyjaśniających zjawisko mobbingu. Dzięki temu uczestnicy mają możliwość dokładnego zapoznania się z regulacjami prawnymi definiującymi zagadnienie i warunkującymi adekwatne zachowania w przypadku wystąpienia zagrożeń psychospołecznych. Wykładowo-warsztatowy charakter szkoleń pozwoli nie tylko zapoznać się z terminologią, ale też w praktyce nauczyć się rozpoznawać oznaki mobbingu i odróżniać je od innych zagrożeń, jak dyskryminacja.
Aktywne uczestnictwo w Kampanii informacyjnej „Stres w pracy? Nie, dziękuję!”
Kampania ma na celu wskazać przyczyny występowania mobbingu, z których najważniejszą wydaje się ta związana z zarządzaniem, a w dalszej kolejności też ze sposobem postrzegania pracowników i kształtowaniem relacji interpersonalnych w środowisku pracy. Zagadnienia omawiane w trakcie kampanii są przydatne dla kadry zarządzającej, managerów i pracowników, a także specjalistów BHP odpowiedzialnych za uświadamianie pracowników o istnieniu zagrożenia jakim jest mobbing. Uczestnikami mogą być również pracownicy ośrodków edukacyjno-szkoleniowych, instytucji antymobbingowych i organizacji ubezpieczeniowych i prewencyjnych. Udział w kampanii polega na aktywnym uczestnictwie, które polegać ma na promowaniu postawy antymobbingowej w środowisku pracy poprzez porady, doradztwo i szkolenia, a także udostępnianie materiałów informacyjnych.
Celem współpracy przedstawicieli tak wielu środowisk jest skuteczne przeciwdziałanie zagrożeniom psychospołecznym. Aby w pełni zobrazować specyfikę mobbingu, przygotowane zostały materiały edukacyjne stanowiące formę poradników dotyczących zarządzania zagrożeniami psychospołecznymi i podejmowanej profilaktyki.