(0)

Artykuły

02.10.2017

Mobbing, czyli zagrożenia psychospołeczne w miejscu pracy

Negatywny stosunek względem pracownika, polegający na ciągłym nękaniu, zastraszaniu, a nawet upokarzaniu go w miejscu pracy określa się, zgodnie z art. 94 & 2 Kodeksu pracy, mianem mobbingu. Definicja mobbingu została wprowadzona do wymienionej ustawy w 2004 roku w wyniku nasilającego się występowania tego zjawiska w wielu miejscach pracy.

Równe traktowanie a mobbing

Kodeks pracy reguluje zasady obowiązujące w środowisku pracy, a pracodawca i pracownicy są zobligowani do ich przestrzegania. Nadrzędną zasadą wskazaną w ustawie jest równe traktowanie, co przedkłada się na każdy aspekt związany z wykonywaniem obowiązków zawodowych w określonym miejscu pracy i konkretnym środowisku. Odstępstwem od tej zasady jest mobbing, czyli działania polegające na długotrwałym nękaniu, ciągłym zastraszaniu, poniżaniu i umniejszaniu, a nawet ośmieszaniu, izolowaniu i eliminowaniu osoby z zespołu pracowników.

Definicja i rodzaje mobbingu

Takie zachowania mogą wystąpić zarówno pomiędzy współpracownikami, jak i na linii pracownik-przełożony czy pracownik-pracodawca, a ich skutki mogą być bardzo poważne. Kiedy pracownik staje się ofiarą współpracowników, wówczas mówi się o mobbingu poziomym. Zespół podejmuje szereg wrogich działań, by utrudnić  innemu pracownikowi wykonywanie zadań wchodzących w zakres jego obowiązków. Często spotykaną formą mobbingu jest tzw. mobbing pionowy, kiedy wrogi stosunek prezentuje pracodawca lub przełożony wobec pracownika, prześladując go lub lekceważąc, w związku z czym osoba dotknięcia mobbingiem nie może w pełni wykonywać swoich obowiązków zawodowych.

Mobbing zawsze jest działaniem celowym, a osoba pokrzywdzona w wyniku mobbingu nie zawsze musi mieć bezpośredni kontakt z osobą podejmującą szereg negatywnych działań, może natomiast odczuwać skutki takiego postępowania.

Ofiara mobbingu

Potencjalną ofiarą mobbingu jest zarówno osoba o niskich kwalifikacjach i niskim poczuciu własnej wartości, jak i posiadająca duże kompetencje, wykształcona i ambitna. W pierwszym przypadku pracownik nie potrafi zazwyczaj przeciwstawić się naciskom ze strony przełożonego lub współpracowników. W drugim natomiast przyczyną konfliktu jest poczucie zagrożenia u przełożonego w związku z umiejętnościami wykazywanymi przez pracownika.

Konsekwencje mobbingu

Konsekwencje stosowania mobbingu, będącego formą przemocy psychicznej, należy rozpatrywać w kontekście jednostki, grupy i organizacji. Ofiara mobbingu jest zwykle bezbronna i nie ma możliwości uniknięcia skierowanych w jej stronę zagrożeń psychospołecznych. Ze względu na osamotnienie jest bezsilna, a ewentualna walka kończy się niepowodzeniem.

Osoba doświadczająca negatywnych działań narażona jest na pogorszenie stanu zdrowia fizycznego i psychicznego, co w perspektywie czasu może stać się przyczyną poważnych dolegliwości i chorób. Pierwszymi oznakami mogą być obniżenie samopoczucia, apatia, zniechęcenia, co prowadzi do narastającej frustracji i nasilającego się stresu. To z kolei jest częstą przyczyną poważnych zaburzeń zdrowotnych, prowadzących nawet do depresji. Praca w niesprzyjających warunkach jest również niekorzystana dla całego zespołu oraz pracodawcy. Konsekwencją pogarszającej się atmosfery w pracy i z reguły związanych z tym konfliktów jest obniżenie wydajności pracowników i jakości wykonywanych zadań. Niestety, atmosfera taka może bardzo niekorzystnie wpłynąć na funkcjonowanie całej organizacji, jak i jej zewnętrzny wizerunek.

Pomoc w walce z mobbingiem

Istnieje wiele instytucji mających na celu zapobieganie występowania zagrożeniom psychospołecznym. Osoby dotknięte mobbingiem mogą szukać pomocy w poradniach antymobbingowych działających przy Okręgowych Izbach Lekarskich, w Międzynarodowej Organizacji Pracy, a także w grupie roboczej do spraw mobbingu i nękania psychicznego przy Światowej Organizacji Zdrowia. Ponadto organizowanych jest wiele szkoleń i kampanii, w tym Kampania informacyjna „Stres w pracy? Nie, dziękuję!”, które mają uświadomić pracodawcom i pracownikom powagę zagrożeń wynikających z tego typu nieetycznych zachowań.

Więcej informacji na ten temat oraz wzory dokumentów można znaleźć w szkoleniu na temat mobbingu pt."Mobbing w miejscu pracy".

zobacz wszystkie
Serwis e-specjalistabhp.pl używa plików cookies.
Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich użycie. Więcej informacji znajdziesz w regulaminie serwisu.