Służba medycyny pracy
Umocowanie służby medycyny pracy w polskim prawie wynika z ustawy z dn. 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy. Jak na ustawę tekst jednolity jest dość krótki bo liczy 15 stron, w tym 14 tekstu i znaleźć tam można:
- wykaz osób uprawnionych do wykonywania zadań służby medycyny pracy,
- zakres i zasady organizacji służby medycyny pracy i podległość w czasie wykonywania zadań,
- wskazanie osób, w odniesieniu do których służba medycyny pracy realizuje swoje zadania oraz osób, na których spoczywa obowiązek rozpoczęcia profilaktycznej opieki zdrowotnej,
- wskazanie osób i podmiotów właściwych do realizowania zadań z zakresu ograniczania szkodliwego wpływu pracy na zdrowie,
- zasady sprawowania profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracującymi,
- wyszczególnienie osób i podmiotów zobowiązanych do współdziałania z wykonującą swoje zadania służbą medycyny pracy,
- zakres kwalifikacji lekarzy i osób niebędących lekarzami, wykonujących zadania służby medycyny pracy,
- tryb rozpoczęcia i zakończenia działalności służby medycyny pracy,
- sposób prowadzenia i rodzaje dokumentacji medycznej,
- zakres umowy w oparciu o którą wykonywane są badania wstępne, okresowe i kontrolne pracowników oraz inne świadczenia zdrowotne oraz kto ponosi koszt tych badań,
- tryb i zakres kontroli wykonywania zadań służby medycyny pracy.
Ustawa zawiera również zapisy dedykowane dla Ministra Obrony Narodowej, Ministra Spraw Wewnętrznych oraz dla spółki „Polskie Koleje Państwowe Spółka Akcyjna”.
Na czym, w praktyce, powinna polegać działalność służby medycyny pracy w zakładzie pracy?
Niezwykle ważnym elementem tej działalności powinno być ścisłe nawiązanie współpracy pomiędzy służbą bezpieczeństwa i higieny pracy lub osobami wykonującymi zadania tej służby, a służbą medycyny pracy. Równie istotne jest zaangażowanie Dzięki tej współpracy możliwa jest prawidłowa realizacja zadań określonych w art. 6, pkt. 1 ustawy z dn. 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy, w tym działań zmierzających do ograniczania szkodliwego wpływu pracy na zdrowie, w szczególności przez:
- współdziałanie z pracodawcą w procesach rozpoznawania i oceny czynników występujących w środowisku pracy oraz sposobów wykonywania pracy mogących mieć ujemny wpływ na zdrowie,
- współdziałanie z pracodawcą w procesach rozpoznawania i oceny ryzyka zawodowego w środowisku pracy oraz informowanie pracodawców i pracujących o możliwości wystąpienia niekorzystnych skutków zdrowotnych będących jego następstwem,
- udzielanie pracodawcom i pracującym porad w zakresie organizacji pracy, ergonomii, fizjologii i psychologii pracy.
Treść art. 6, pkt. 1 ustawy z dn. 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy jednoznacznie wskazuje, że ograniczanie się lekarzy medycyny pracy do orzecznictwa i dokumentowania przeprowadzanych badań profilaktycznych jest tylko częściowym wykonywaniem zadań nałożonych na służbę medycyny pracy. Wszystkie zadania w działalności lekarza medycyny pracy są jednakowo ważne i począwszy od identyfikacji zagrożeń, poprzez rozpoznanie i ocenę ryzyka zawodowego, regularne kontrole stanowisk pracy po których muszą powstawać zapisy w księdze wizytacji stanowisk pracy, a skończywszy na wydaniu orzeczenia powinny być w pełni realizowane.
Jarosław Żółtowski