Kto ponosi odpowiedzialność za stan BHP w firmie?
Kto ponosi odpowiedzialność za stan BHP w firmie?
Przestrzeganie przepisów związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy to podstawa funkcjonowania każdej firmy. Od tego czy są one przestrzegane zależy nie tylko zdrowie, ale często życie pracowników w całym zakładzie pracy lub na wybranych stanowisku. Kto jest odpowiedzialny za stan BHP?
Przepisy prawa, a dokładniej art. 207 Kodeksu Pracy par. 1 i 2, jasno określają, że odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy spoczywa na pracodawcy. Od odpowiedzialności za sprawy bezpieczeństwa pracy nie są wolne też osoby kierujące pracownikami (art.212 kp.) oraz służba bhp.
Kwestie związane z bezpieczeństwem i higieną pracy uregulowane zostały w Dziale X Kodeksu Pracy.
Zakres odpowiedzialności pracodawcy
Przepisy nie tylko wskazują na odpowiedzialność zatrudniających za stan bezpieczeństwa w zakładzie pracy, ale jasno definiują obowiązki w zakresie ochrony stanu zdrowia i życia pracowników. Ponadto, określone przepisy jasno wskazują czynności, jakie pracodawca powinien podejmować, aby zapewnić należyte bezpieczeństwo. Należą do nich m.in.:
- zapewnienie właściwych warunków pracy- w tym budynków i obiektów budowlanych, pomieszczeń pracy i ich wyposażenia, w szczególności maszyn i urządzeń zgodnie z wymaganiami prawnymi,
- organizacja pracy przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa i higieny, ze szczególną uwagą w przypadku występowania na stanowiskach pracy czynników, które mogą powodować choroby zawodowe i wypadki np. substancje chemiczne, czynniki rakotwórcze czy promieniowanie jonizujące oraz szkodliwe pyły, hałas, drgania itp.
- zapewnienie odpowiednich środków ochrony indywidualnej i zbiorowej,
- zapewnienie profilaktycznej ochrony zdrowia, w tym badań lekarskich, pomiarów czynników szkodliwych na stanowiskach pracy,
- utrzymywanie we właściwym stanie infrastruktury technicznej i urządzeń ograniczających lub eleminujących czynniki szkodliwe,
- zapewnienie odpowiednich szkoleń bhp przed przystąpieniem do pracy, a także okresowych,
- zapewnienie przestrzegania zasad BHP przez wykonujących pracę zatrudnionych;
- objęcie nadzwyczajną ochroną osób o specjalnym statusie, w tym młodocianych, kobiet w ciąży i karmiących oraz osób niepełnosprawnych;
- wykonanie nakazów, wystąpień i decyzji organów nadzoru nad warunkami pracy, w szczególności Państwowej Inspekcji Pracy oraz Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a także zaleceń inspektora pracy.
Kursy BHP w odpowiedzialności pracodawcy
Pracodawca musi zadbać, aby pracownicy zostali zapoznani z zagrożeniami dla zdrowia i życia, występującymi na stanowiskach pracy i przy wykonywanych pracach – w praktyce z oceną ryzyka zawodowego oraz z zasadami postępowania w sytuacjach awaryjnych i innych zagrażających życiu. Przede wszystkim dzieje się to w trakcie szkoleń BHP, takich jak szkolenie wstępne. Pracodawca musi też dbać o to, by zasady bezpieczeństwa były dostępne dla pracowników cały czas, w postaci odpowiednich instrukcji, oznakowania czy dostępu do zasobów określających postępowanie w takich sytuacjach.
Pracownicy muszą mieć też dostęp do informacji o osobach wyznaczonych do pierwszej pomocy i działań z zakresu zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników. Zakład pracy musi zapewniać również odpowiednie środki do udzielania pierwszej pomocy i zabezpieczenie przeciw pożarowe.
Gotowość na wszelki wypadek
Ważne! Zgodnie z przepisami stan zakładowej apteczki powinien być ustalony z lekarzem medycyny pracy. Nie wystarczy zakupienie dowolnej apteczki. Jej zawartość powinna być dostosowana do zagrożeń występujących w zakładzie pracy.
Pracodawca musi być przygotowany na możliwość wystąpienia bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia i życia, czyli musi zapewnić sprawny system powiadamiania, możliwość ewakuacji pracowników.
W sytuacji bezpośredniego zagrożenia pracodawca wstrzymuje pracę do czasu usunięcia zagrożenia.
Należy też pamiętać, że w przypadku gdy pracownicy wykonują pracę na jednym terenie z pracownikami innych firm, konieczne jest wyznaczenie przez pracodawców koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem.
Nie wolno zapominać także o tym, że pracodawca ma obowiązek konsultowania działań z zakresu bhp z pracownikami, w ramach komisji bhp lub jeśli taki organ nie został powołany w zakładzie pracy, w inny sposób ustalony u pracodawcy.
W praktyce pracodawca nie musi sam wykonywać osobiście wszystkich tych zadań. Jego rolą jest przede wszystkim zapewnienie odpowiednich środków finansowych i organizacyjnych, by personel zatrudniony przez niego miał możliwość właściwej realizacji tych zadań.
Jak radzić sobie z tymi obowiązkami? Zapraszamy na szkolenia okresowe BHP dla pracodawców, w trakcie których wyjaśniamy co robić, aby być spokojnym o bezpieczeństwo i życie pracowników.
Autor: Katarzyna Grabowska-Wawrzeniecka